លោក ផ្ជិត ខៃ្យ (អានសព្វថ្ងៃថា ជុត ខៃ) កើតនៅថ្ងៃ ៣០ តុលា ១៩៤០ នៅ កោះសំរោង ក្នុងខែត្រកំពង់ចាម ។ លោកបានរៀនសូត្រនៅសាលាបឋមសិក្សា និង មធ្យមសិក្សានៅទីរួមខែត្រកំណើត (អាចស្វែងរកអានបន្ថែមពីសៀវភៅ ក្មេងវត្តសម័យបារាំង និង ក្មេងសាលាបារាំង) ។
នៅឆ្នាំ ១៩៦៦ លោកបានចេញពីវិទ្យាស្ថានគរុកោសល្យហើយបានទៅធ្វើជាសាស្ត្រាចារ្យនៅអនុវិទ្យាល័យឈូក ក្នុងខែត្រកំពត ។ ទន្ទឹមនឹងមុខងារជាសាស្ត្រាចារ្យ លោកបានបន្តការសិក្សានៅមហាវិទ្យាល័យនីតិសាស្ត្រ រហូតដល់ទទួលបរិញ្ញាបត្រនៅឆ្នាំ ១៩៦៨ ។ ក្នុងឆ្នាំដដែលនេះ លោកបានផ្លាស់ទៅវិទ្យាល័យសន្តិភាព ក្នុងខែត្រកំពង់ស្ពឺ ។ លោកក៏ជាគ្រូបង្រៀនភាសាបារាំង និង ច្បាប់ ហើយក៏ជាអ្នកសរសេរអត្ថបទកាសែតផងដែរ ។
ក្រោយស្ថានការណ៍ ១៨ មិនា ១៩៧០ លោកបានជាប់កំណែនក្នុងកងទ័ពផ្នែកកងអាវុធហត្ថមានងារជាអនុសេនីយ៍ឯក ហើយនៅឆ្នាំ ១៩៧១ លោកមានតួនាទីជាប្រធានក្រសួងរដ្ឋបាលនៃតុលាការសឹក ។
លោកបានទទួលការតែងតាំងជាព្រឹទ្ធបុរសស្ដីទីមហាវិទ្យាល័យនីតិសាស្ត្រ និង សេដ្ឋកិច្ច នៅក្នុងឆ្នាំសិក្សា ១៩៧៣ ទៅ ១៩៧៤ ។ លោករស់នៅយ៉ាងវេទនាក្នុងរបបខ្មែរក្រហម (អាចស្វែងរកអានបន្ថែមពីសៀវភៅ កូនក្របីមនោសញ្ចេតនា) ហើយបានភៀសខ្លួនជាមួយគ្រួសារមកដល់ ខៅអ៊ីដាង ប្រទេសថៃ នៅឆ្នាំ ១៩៧៩ ។ លោកបានទទួលសិទ្ធិជ្រកកោននយោបាយ នៅប្រទេសបារាំង ក្នុងឆ្នាំ ១៩៨០ ហើយសព្វថ្ងៃរស់នៅជាយក្រុងប៉ារីស៍ ។
លោកជាអតីតអ្នកនិពន្ធកាសែត «នគរធំ» ហើយលោកបានទុកស្នាដៃនានាជាប្រលោមលោកផ្ទាល់ខ្លួន និង ប្រលោមលោកបកប្រែ ។
- ខ្មោចព្រាយអសុរកាយ (ប្រលោមលោក, ភ្នំពេញ, ១៩៧៣) ជាបណ្ដុំរឿងខ្លីៗ អំពីជំនឿលើខ្មោចព្រាយបិសាចរបស់អ្នកនិពន្ធផ្ទាល់ ដែលសព្វថ្ងៃខ្ញុំបានប្រទះឃើញត្រូវបានបោះពុម្ពជាផ្នែកតូចហើយដាក់លក់ជារឿងសម្រាប់កុមារទៅវិញ ដោយអ្នកបោះពុម្ពខ្លះមិនបានដាក់ឈ្មោះអ្នកនិពន្ធ (លោក ជុត ខៃ) ទាល់តែសោះ ។
- មេម៉ាយប្ដី ៥ (ប្រលោមលោក, ភ្នំពេញ, ១៩៧៣)
- អស្ដង្គតនៃប្រជាជាតិ (ជីវប្រវត្តិផ្ទាល់ខ្លួន, បម្រុងបោះពុម្ព)
- បុត្រឆ្នើមនៃសង្គ្រាម (Les Centurions de Jean Lartéguy) (ប្រលោមលោកបកប្រែ, ភ្នំពេញ, ១៩៧១)
- ជញ្ជាំង (Le Mur de Jean-Paul Sartre) (ប្រលោមលោកបកប្រែ, ភ្នំពេញ, ១៩៧១)
- លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត (L’Ambassadeur de Morris West) (ប្រលោមលោកបកប្រែ, ភ្នំពេញ, ១៩៧១)
ក្រោយសតវត្សទី ២០ លោកបានបោះពុម្ពរឿង ក្មេងវត្តសម័យបារាំង, សិស្សសាលាបារាំង និង កូនក្របីមនោសញ្ចេតនា (គ្រឹះស្ថានបោះពុម្ពផ្សាយ SIPAR) រឿង វិប្បដិសារី (គ្រឹះស្ថានបោះពុម្ពផ្សាយអង្គរ) និង រឿង តើខ្ញុំភូតពួកខ្មែរក្រហមយ៉ាងម៉េច ជាភាសាបារាំង(Comment J’ai Menti au x Khmers Rouges, Paris, Edition de l’Harmattan, 2004, 309p) ។
រឿង ២ ខ្ញុំមិនទាន់ស្គាល់ការបរិច្ឆេទ ៖ រឿង ក្រុមបេរេបៃតង (បកប្រែ, គ្រឹះស្ថានបោះពុម្ពផ្សាយនគរធំ) និង រឿង ខ្មោចកណ្ដាលក្រុងភ្នំពេញ ជាភាសាបារាំង (Un Fantome au Coeur de Phnom Penh, Edition Serpent a Plumes) ។
«លោក ជុត ខៃ ជាអ្នកនិពន្ធខ្មែរដ៏មានទេពកោសល្យមួយរូបដែលចេះបញ្ចេញគំនិត ដោយបញ្ចូលកេរមរតកខ្មែរ និង ឥទ្ធិពលពីបស្ចិមប្រទេស» [SIPAR]
«លោក ជុត ខៃ ជាអ្នកនិពន្ធខ្មែរទី ១ ក្នុងដួងចិត្តខ្ញុំ ដោយសារតែលោកបានពិពណ៌នាអំពីខែត្រកំពង់ចាម ស្រុកកំណើតនៃខ្ញុំ កាលពីអតីតកាល ដោយខ្ញុំចាត់ទុកថាជាឯកសារមួយដ៏កម្រ»
[តា ម៉ាប់]
ទាញយកសៀវភៅ ៣ ក្បាលរបស់លោក ជុត ខៃ ដោយគ្រាន់តែចុចលើរូប ៖
បងធ្លាប់បានអានរឿងរបស់គាត់ គ្រប់រឿងមានសិល្ប៍វិធីក្នុងការពិព៌ណនាល្អៗណាស់ គាត់ប្រើពាក្យសាមញ្ញៗ នាំអោយអ្នកអានសើចសប្បាយ ស្រមៃថាបានឋិតក្នុងកាលនោះជាមួយតួអង្គ..
ណឹងហើយបង ពាក្យសាមញ្ញដូចជីវិតពិតៗ មានពាក្យអាសគ្រាម ហេហេហេ ខ្ញុំស្រមៃជាពិសេសចង់វិលទៅអតីតកាលជំនាន់៥០ណុងវិញ ខែត្រកំពង់ចាមនៃខ្ញុំ ។
គិតទៅអ្នកមកពីខែត្រគេមានមនោសញ្ចតនានឹងខែត្រគេជានិច្ច ឯបងអ្នកអំពេញកើតនៅអំពេញ មិនដែលឃ្លាតឆ្ងាយផ្ទះផង ដល់ចឹងមិនដឹងថានឹកផ្ទះនោះយ៉ាងម៉េចទេ។
ចុះបើមិននឹកខែត្រកំណើតខ្លួនឯងឱ្យទៅនឹកស្អីទៅលោក ! អ្នកអំពេញមិនដែលឃ្លាតពីផ្ទះ តែតើបងដឹងឥតថាអំពេញមានអាថ៌កំបាំងច្រើនណាស់ណា ចង់ដឹងទេ ??? តាមដានប្លុកខ្ញុំៗនឹងផ្សាយរូបអាថ៌កំបាំងរបស់ភ្នំពេញ ។
^_^
ពីមុនៗមក ខ្ញុំអានឈ្មោះគាត់មិនដែលត្រូវទេ… គាត់គឺជាអ្នកនិពន្ធម្នាក់ ក្នុងចំណោមអ្នកនិពន្ធជំនាន់មុនដែលខ្ញុំគោរព និងកោតសរសើរណាស់… ពីមុនៗមក ខ្ញុំស្មានតែគាត់ស្លាប់ក្នុងជំនាន់ប៉ុលពត បាត់ទៅហើយ (សុំទោសផងលោក ផ្ជិត ខ្យៃ)។ អរគុណតាម៉ាប់ ដែលបានអោយខ្ញុំស្គាល់រូបគាត់តាមរយៈរូបថតនេះ… 😀
ខ្ញុំទើបតែស្គាល់គាត់នៅឆ្នាំ ២០០៦ នេះទេ ក្រោយពេលបានអានសៀវភៅ ក្មេងវត្ត និង ក្មេងសាលាបារាំង ។ ខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍លើស្នាដៃគាត់ដោយសារតែគាត់ជាអ្នកស្រុករួមខែត្រ ហេហេហេ ។ អ៊ីចឹងពូស្គាល់គាត់យូរឬនៅ ? សៀវភៅរបស់គាត់ខ្ញុំមាន ៥ ក្បាលដែរ តែសៀវភៅដែលនិពន្ធមុន ១៩៧៥ ជាពិសេសសៀវភៅបកប្រែរកមិនបានសោះ បានតែខ្មោចព្រាយអសុរកាយមួយ ។ រូបនេះរកទម្រាំឃើញ វាយឈ្មោះគាត់ជាខ្មែរផង ជាបារាំងអង់គ្លេសឡាតាំងផង មានតែមួយសន្លឹកណឹងគត់ លួចពិ វេបសាយត៍ ស៊ីប៉ា មកទៀត ។ 😀
ខ្ញុំុំធ្លាប់បានអានស្នាដៃនិពន្ធរបស់គាត់ កាលពេលខ្ញុំនៅរៀនក្នុងទសវត្សឆ្នាំ១៩៨០… ខ្ញុំកោតសរសើរពីរបៀបសរសេររបស់គាត់ ដែលប្រើពាក្យសាមញ្ញៗ តាមរបៀបអ្នកស្រែចំការ តែប្រកបដោយអត្ថន័យ និងមានរសជាតិបំផុត។ តាំងពីនោះមក ខ្ញុំបានលួចស្ទីលសរសេរតាមគាត់ ដែលក្រោយមក រាល់ការប្រឡងសរសេរតែងសេចក្តីខ្មែរ គឺខ្ញុំមិនដែលសរសេរបានពិន្ទុចាញ់គេទេ…។ អាចចាត់ទុកគាត់ គឺជាគ្រូបង្រៀនខ្ញុំអោយចេះសរសេរអត្ថបទផ្សេងៗ ចាប់តាំងពីពេលនៅរៀន រហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
ហាហាហា ទឹកដៃគាត់មហាសាមញ្ញហើយ ។ ដូចជាសៀវភៅរឿងខ្មោចព្រាយអសុរកាយណឹង គាត់សរសេរប្រើពាក្យដែលប្រជាជនភាគច្រើនប្រើសព្វថ្ងៃ ដល់អ៊ីចឹងទៅអ្នកក្រោយគេយកទៅកែឆ្នៃជាសៀវភៅសម្រាប់កូនក្មេង គេកែពាក្យអស់ វាធ្វើឱ្យអស់តម្លៃទៅវិញ បើទោះជាពាក្យណឹងពេលខ្លះវាមិនសូវសមសម្រាប់ក្មេងក្ដី តែថាតាមពិតគាត់សរសេររឿងណឹងឱ្យមនុស្សធំៗអាននោះទេ ។
ខ្ញុំទិញសៀវភៅគាត់មើល បាន៣ រឿងហើយគឺមានអត្ថន័យ និង អត្ថរសណាស់ គឺពាក្យសាមញ្ញ ងាយស្ដាប់ ឆាប់ចាំ។ ហើយសព្វថ្ងៃខ្ញុំកំពុងស្វែងរក សៀវភៅរឿង “ខ្មោច ព្រាយ អសុរកាយ” តែមិនមានប្រទះសោះឡើយ នៅតាម តូប ឬ តាមបណ្ណាគារ ប្រសិនបើលោកមាន សូមជួយចែករំលែកផង ជា pdf file ក៏បាន ខ្ញុំពិតជាអរគុណលោកណាស់។
បាទ រឿងនោះខ្ញុំមានហើយជាសៀវភៅ ខ្ញុំគិតថានឹងរកសរសេរឡើងវិញជា pdf ដែល តែឥតទាន់មានពេល ម៉្យាងទៀតបើសរសេរវិញ ក៏ត្រូវទៅសុំសួរលោកអ៊ំ ជុត ខៃ ដែរ ។ អាចសាកល្បងរកមើលទៀតទៅមើល កាលនោះខ្ញុំប្រទះឃើញនៅបណ្ណាគារសន្តិភាព ។
តាម៉ាប់និយាយថា មានសៀវភៅគាត់ ៥ក្បាលដែរ។ ចុះក្រៅពី រឿងព្រាយខ្មោចអសុរកាយ ក្មេងវត្តសម័យបារំាង និង កូនក្របីមនោសញ្ចេតនា មានរឿងអ្វីផ្សេងទៀតទេ? ចែករំលែកខ្ញុំមើលផង! អរគុណទុកជាមុន។
សិស្សសាលាសម័យបារាំង និងរឿង វិប្បដិសារី ។
ខ្ញុំចង់អានសៀវភៅទំាងពីរនេះណាស់។ អោយស្នាដៃរបស់លោក ជុត ខៃ ខ្ញុំចង់អានទំាងអស់ ព្រោះខ្ញុំស្រលាញ់ទឹកដៃ និងសិល្បះសរសេរសៀវភៅរបស់គាត់ណាស។ មានចិត្តមួយចង់ខ្ចីតាម៉ាប់អានទំាងពីរក្បាលនេះ តែទៅមើលនៅបណ្ណាគារសន្តិភាពសិន បើមានទិញវាតែម្តង។ បើគ្មានទេចំាគិតទៀត……..
រកមើលនៅបណ្ណាគារប្រាកដជាមានហើយ ។ តែបើចង់ខ្ចីក៏បាន គ្រាន់តែឥឡូវខ្ញុំនៅសៀមរាបឯណេះ ។
អរគុណ! ខ្ញុំនឹងទៅមើលតាមបណ្ណាគារ។ ហើយចូលឆ្នំាខ្មែរខាងមុខនេះអត់ទៅលេខកំពង់ចាមទេអ្ហែស? នៅសៀមរាបធ្វើការអីដែរ?
ចូលឆ្នាំទៅកំពង់ចាម ។ មកហាត់ការងារបន្តិចបន្តួច ។
ចុះទេវតា ទៅណាវិញ ?
ចុះមកឋានកណ្តាលមើលមនុស្សរៀបចំគ្រឿងរណ្តាប់ទទួលខ្ញុំ។ (ហិ ហិ)
តាមពិតទៅខ្ញុំគិតចង់ទៅលេងខេត្តតាម៉ាប់ម្តងទៀត ជាពិសេសក្នុងថ្ងៃបុណ្យចូលឆ្នំាខ្មែរនេះ។
ចុះឥឡូវនៅឯណា ? ឃើញដើររហូត ៕
ចាប់ពីចូលឆ្នំាទៅ លែងបានដើរអញ្ចឹឹងទៀតហើយ។
គាត់ជាជីតារបស់ខ្ញុំ ខ្ញុះពិតជាកោតសរសើរគាត់ណាស់
ខ្ញុំបានទាក់ទងជាមួយគាត់តាមរយៈអ៊ីម៉េលជារើយៗ។ ចុះបងនៅកំពង់ចាម ឬនៅឯណាវិញ?
ក្នុងរឿង “កូនក្របីមនោសញ្ចេតនា” លោក ជុតខៃ មានការភ័នច្រឡំថា “ផ្លូវជាតិលេខ៧” ជា “ផ្លូវជាតិលេខ៦”។ ផ្លូវជាតិលេខ៦ ចេញពីភ្នំពេញមកចប់ត្រិម ស្គន់ ខែត្រកំពង់ចាម ហើយបត់ឆ្វេងទៅខាងជើង ទៅកំពង់ធំ សៀមរាម ស៊ីសូផុន មិនអាចឆ្លងមកត្រើយខាងកើតទន្លេមេកុងបានទេ។